Markanın Kullanım Sonucu Ayırt Edicilik Kazanması

Özet

Ayırt edicilik, markanın en önemli iki unsurundan biridir. Ayırt edicilik özelliğini ilk başta taşımasa ve diğer bazı mutlak ret nedenleri dolayısıyla tescil edilemese de bir markanın, kullanım sonucunda ayırt edici nitelik kazanması ve tescil edilmesi mümkündür. Kullanım sonucu ayırt edici nitelik kazandığı iddia edilen bir markanın bu iddiası genelde coğrafi alan, kullanım süresi, kullanan çevre, yapılan tanıtımlar ve markanın pazar payı gibi birçok değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. Bu değerlendirmeler, her bir somut olaya göre değişebilmektedir.

Marka Nedir ve Tescil Şartları Nelerdir?

Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4.maddesine göre;

“Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.”

Madde doğrultusunda, markanın tescil edilebilmesi için esas olarak iki temel unsurunun bulunduğu söylenebilir. Bunlar;

• Ayırt edici nitelikte olma ve
• Sicilde gösterilebilir olmadır.

Bu şartları sağlayan kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi marka olarak tescil edilebilir.

Örneğin bir ses ayırt edici ve sicilde gösterilebilir ise, bu sesin marka olarak tescili mümkündür. Sesler için sicilde gösterilme, genellikle notalar vasıtasıyla yapılmaktadır. Bu sayede bir ses, sicilde gösterilebilir hale gelmektedir.

Aynı unsurlar, üç boyutlu şekiller ve hatta hareketli görüntüler için de geçerlidir. Bu tarz markaların da ayırt edicilik unsurlarını karşılamaları durumunda sicilde gösterilebilmeleri mümkündür. Ancak koku gibi ayırt edici unsura sahip olsalar da sicilde gösterilemeyecek olan işaretlerin, marka olarak tescili mümkün görünmemektedir.

Hangi işaretler marka olarak tescil edilemez?(Mutlak Ret Sebepleri)

Bununla birlikte, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. maddesi, “Marka Tescilinde Mutlak Ret Sebeplerini” düzenlemektedir. Bu madde kapsamındaki işaretler, marka olarak tescil edilmesi mümkün olmayan işaretlerdir.

Maddede düzenlenen, marka olarak tescil edilemeyecek bazı işaretler şu şekildedir;