Ticari Davalarda Önce Arabulucuya Başvurma Şartı Geliyor

13.11.2018 tarihinde sunulan “Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun Teklifi” 15.11.2018 tarihinde TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülmüş ve konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri içeren tüm ticari davalarda, alt ve üst sınır miktar sınırlaması getirilmeksizin arabuluculuğun dava şartı haline gelmesi hususu komisyonda kabul edilmiştir. Bir hafta içerisinde de Genel Kurulda görüşülüp, Aralık ayının başında yasanın yürürlüğe gireceğini öngörüyoruz.

Bir torba yasa olan kanun teklifinin 20-21-22-23. Maddelerinde dava şartı arabuluculuk düzenlenmiş. Aslında düzenlemenin hemen hemen tamamı İş Mahkemelerinde Dava Şartı Arabuluculuk için uygulanan usulle aynı. Arabulucuya başvuru; özel merkezlere, arabulucunun kendisine ve yine adliye arabuluculuk bürolarına yapılabiliyor. Yetki itirazı da yine aynı şekilde ilk oturuma kadar yapılabilecek. Arabulucunun görevlendirmenin yapılmasından sonra 3 hafta içerisinde süreci sonuçlandırması, zorunlu hallerde 1 hafta uzatabileceği de aynı kalmış.

Ancak Arabuluculuk Daire Başkanı Sayın Hakan Öztatar’ın Genel Kurul’da değişmesini öngördüğü maddeler olduğunu da öğrendik. Örneğin kanun teklifinde 3+1 hafta içerisinde arabulucunun süreci sonlandırılması yazılmışken bu sürenin 2 aya çıkartılması düşünülüyor.

Ticari Davalar uzmanlık eğitimleri verilmeden uygulanmaya başlanacak ve iki ay gözlenecek. Bu süre içerisinde de ticari uyuşmazlıklar konusunda atölye çalışmaları yapılacak. Eğer iki ayda beklenen performans elde edilemezse ticari davalar uzmanlık eğitimlerine başlanacak ve  aynı iş hukukunda olduğu gibi uzmanlık  eğitimi almış Ticaret Hukukunda Uzman Arabulucular ancak dava şartı arabuluculuğu yapabilecek. Arabulucuların da bir performans sistemi ile denetleneceği ve görüşmelerin arabuluculuğa uygun yerlerde yapılması sağlanacağını da duyduk.

Daire Başkanının yaptığı açıklamalara göre; Aralık ayı itibari ile ticari davalarda anlaşmama halinde en az iki saatlik ücret 540.-TL olması,  eğer taraf sayısı ikiden fazla ise her bir taraf için saat başı 270.-TL artması düşünülüyormuş. Ayrıca bu miktar ocak ayında arttırılacağını öngörüyoruz.  Elbette anlaşma olması halinde yine yüzde altıdan başlayan ve azalan oranlarda olan Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi uygulanacak.

İş hukukunda çokça karşılaştığımız anlaşmak istemeyen işverenin telekonferans ve diğer online arabuluculuk yöntemleri ile ilk oturuma katılması ve iletişime kapalı bir şekilde anlaşmıyoruz demesi çok eleştirilmekteydi, ticari davalarda telekonferans sisteminin uygulanmayacağı, tarafların bizzat katılımı ile  dava şartının gerçekleşmiş sayılacağı öngörülmektedir. Kötüniyetli olarak da elbette kullanılabilen ancak tüm dünyada uygulaması olan bu pratik yöntemin kaldırılmasının, uygulamada yaratabileceği zorluklar umarım düşünülür.

Yasada “Özel Kanunlarda tahkim veya başka bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurma zorunluluğunun veya tahkim sözleşmesinin bulunduğu hallerde, dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz “ hükmü yer almakta, tarafların iradesi bu yönde ise sadece arabuluculuk değil diğer alternatif uyuşmazlık çözüm yolları da desteklenmektedir.

Bugüne kadar yaklaşık 400.000  uyuşmazlıkta arabuluculuk yapıldı ve hem ihtiyari dosyalarda hem de iş hukukunda dava şartında ciddi başarılar elde edildi. Ticari davalarda da aynı başarı bekliyoruz.

YÜKSEL OKYAY EVREN

AVUKAT- UZMAN ARABULUCU